Cáin Mhaoine Áitiúil

• Cé atá faoi dhliteanas CMÁ a íoc?
• Cúlra na Cánach
• An Fachtóir Coigeartaithe Áitiúil
• Leithdháileadh Cánach Maoine Áitiúil 2022
• Gearáin
• Achomhairc

Ar ais go barr

Cé atá faoi dhliteanas CMÁ a íoc?

Má tá maoin chónaithe agat sa Stát, tá tú faoi dhliteanas an cháin a íoc. (Áirítear leis seo údaráis áitiúla agus eagraíochtaí tithíochta sóisialta).

Is éard is maoin chónaithe ann ná aon fhoirgneamh nó struchtúr (nó cuid d’fhoirgneamh) a úsáidtear mar áit chónaithe, nó atá oiriúnach lena úsáid mar áit chónaithe agus a chuimsíonn tailte suas go dtí acra amháin. Ní bhaineann an CMÁ le láithreáin forbartha ná le talamh feirme.

Tá an cháin iníoctha bunaithe ar luach margaidh na maoine ábhartha. Is cáin fhéinmheasúnaithe í an CMÁ agus mar sin ríomhann tú an cháin atá dlite bunaithe ar do mheasúnú féin ar luach margaidh na maoine. Ní chuireann na Coimisinéirí Ioncaim luach ar réadmhaoin chun críocha CMÁ ach tugann siad treoir maidir le conas do mhaoin a luacháil.

Tairgeann na Coimisinéirí Ioncaim raon modhanna chun an cháin a íoc. Féadfaidh tú rogha a dhéanamh aon íocaíocht amháin a dhéanamh nó féadfaidh tú d’íocaíochtaí a chéimniú i dtráthchodanna comhionanna. Is féidir leat logáil isteach ar an gcóras CMÁ Ar Líne chun do thaifead Cánach Maoine Áitiúil a fheiceáil agus chun aon riaráistí a íoc (trí d’UPSP, d’Aitheantas Maoine agus PIN) a úsáid. Is féidir leat CMÁ a rochtain freisin trí moChúrsaí na gCoimisinéirí Ioncaim agus seirbhísí ROS.

Ar ais go barr

Cúlra na Cánach 

I mí Eanáir 2012, bhunaigh an Rialtas Grúpa Idir-Rannach ar Cháin Mhaoine. Bhreithnigh an Grúpa seo dearadh cáin réadmhaoine le cur in ionad an Mhuirir Teaghlaigh. Is í an reachtaíocht a rialaíonn an cháin ná an tAcht Airgeadais (Cáin Mhaoine Áitiúil) 2012 arna leasú leis an Acht Airgeadais (Cáin Mhaoine Áitiúil) (Leasú) 2013 agus arna chomhdhlúthú san Acht Airgeadais (Cáin Mhaoine Áitiúil) 2012 (arna leasú).

The Finance (Local Property Tax) (Amendment) Act 2021 was signed into law on 22 July 2021 and came into operation on the same date. The Act gave effect to a package of measures in line with the Programme for Government to address the future of the Local Property Tax.

The Act introduced the new bands as highlighted below in Table 1, which came into effect for the Local Property Tax 2022. The new valuation period began on 1 November 2021 which is running for 4 years and triggered an obligation on liable persons to submit returns for the year 2022 by 7 November 2021. Provided the LPT is paid and the liability or payment method doesn’t change, no further returns will need to be submitted to Revenue until 7 November 2025

Section 17 of Finance (Local Property Tax) Act 2012 was amended as per the new Act providing for the methodology for charging LPT. This comprises the use of a formula applying the tax rate to an amount that is the mid-point of a particular valuation band. In the case of properties valued at over €1million, the actual value is used instead of valuation bands. The standard tax rate of 0.18% is applied to the amount up to €1million and a higher tax rate of 0.25% is applied to the amount over €1million. The amendment to section 17 involves the substitution of a revised tax rate and the table containing the valuation bands with a series of wider bands. The number of bands is maintained at 20.  Band 1 is expanded from €1 to €200,000 and Band 2 contains values in the range €200,001 to €262,500. The LPT charge is fixed at the current charge for Bands 1 & 2 (€90 and €225 respectively). The other bands are widened by 75% to create bands of €87,500 (increased from the current range of €50,000). For properties in bands 3-19, a mid-point rate of 0.1029% is charged. Properties in bands 12- 19 (between €1m and €1.75m) are charged a mid-point rate of 0.1029% on the first €1.05m and 0.25% on balance over €1.05m. Properties in Band 20 are charged on individual property price as before, with a higher rate of 0.3 per cent applied on the value in excess of €1.75million (0.1029 per cent on first €1.05m, 0.25 percent 12 between €1.05m and €1.75m, and 0.3 per cent on the balance

The table below gives an indication of the rate of Local Property Tax for an average household in Limerick following a 15% decrease or increase on the 'basic rate'/ charge.

Table 1: Current Band Structured

For more information visit the Revenue website click here, and for a sample completed LPT Return form click here.
 

Ar ais go barr

An Fachtóir Coigeartaithe Áitiúil

Since 2015, local authorities can vary the basic LPT rate on residential properties in their administrative area. The basic rates of LPT are 0.18% and 0.25%. These rates can be increased or decreased by up to 15% (both rates must be adjusted by the same amount). This is referred to as the local adjustment factor.

The introduction of the local adjustment factor means that residential properties of the same value in different local authority areas may pay different amounts of LPT from 2015 on, depending on whether the local authority has applied a local adjustment factor or not.

If a local authority passes a resolution to vary the basic LPT rates of 0.18% and 0.25% for 2023, Revenue must have been notified of the local adjustment factor on or before 15 October 2022. The local authority must also publish a notice of the variation of LPT on its website and in at least one local newspaper. (Copy of this Notice of the passing of the resolution to vary the rate of local property tax for 2022 is available here.) Revenue then adjusts the LPT liability for residential properties within the local authority’s administrative area.
 

Ar ais go barr

Leithdháileadh Cánach Maoine Áitiúil 2022 – Comhairle Cathrach agus Contae Luimnigh

Local Property Tax (LPT) is now a key funding source for Local Government, replacing the General Purpose Grant funding allocation. The initial allocation under this funding heading was confirmed as €17,554,464. The basis of this funding is an allocation of 80% of the LPT collected from property owners in the city and county and retained by the Local Authority with the remaining 20% being paid into an equalisation fund from which payments are made to counties not achieving a level of funding equivalent to the 2013 General Purpose Grant (GPG) through their own LPT receipts. 

The Local Government Reform Act 2014 and associated regulations permits the members of the Council to vary the rate by a maximum increase or decrease of 15%. The Council decided to adjust the LPT rate upwards by 15% for 2022.

The 2022 allocation from the Local Property Tax and the calculation provided by the DHPLG on the basis of this allocation is set out in Table 1 below:

Tábla 1 - Athmhuintearas CMÁ

Tá an t-athrú CMÁ +15% do 2022 de €2,398,043 leithdháilte chun acmhainní breise a sholáthar do sheachadadh na seirbhísí seo a leanas mar a leanas i dTábla 2.

Tábla 2 - Leithdháileadh Acmhainní Breise 2022 +15% Éagsúlacht sa CMÁ

Gearáin

Mura bhfuil tú sásta leis an mbealach ar láimhseáil na Coimisinéirí Ioncaim aon ghné de do chúrsaí cánach is féidir leat dul i dteagmháil le hOifig an Ombudsman. Scrúdaíonn foireann an Ombudsman gearáin faoi ghníomhaíochtaí riaracháin ranna agus oifigí rialtais, lena n-áirítear na Coimisinéirí Ioncaim.

Achomhairc

Go ginearálta, toisc gur cáin fhéinmheasúnaithe í an CMÁ, ní thagann achomhairc fhoirmiúla chun cinn ach i líon beag cásanna.

Mura n-aontaíonn tú le Meastachán Ioncaim is féidir leat é a dhíláithriú trí thuairisceán a chur isteach le do fhéinmheasúnú féin.

Ó tharla go bhfuil clár maoine cónaithe curtha le chéile ag na Coimisinéirí Ioncaim ó fhoinsí éagsúla, d’fhéadfadh earráidí a bheith ann maidir le húinéireacht roinnt réadmhaoine. Má fuair tú Tuairisceán CMÁ agus mura measann tú go bhfuil tú faoi dhliteanas i leith na maoine sin ba cheart duit na Coimisinéirí Ioncaim a chur ar an eolas i scríbhinn laistigh de 30 lá ón litir a fháil. Ba cheart duit míniú a thabhairt ar an bhfáth nach measann tú gur duine faoi dhliteanas thú, sonraí an duine a cheapann tú atá mar an duine faoi dhliteanas (ainm, seoladh agus Uimhir PSP) agus doiciméid tacaíochta. Tá sé an-tábhachtach go ndéanann tú teagmháil leis na Coimisinéirí Ioncaim mar mura gceartaítear an earráid beidh tú faoi dhliteanas an cháin a íoc. Úsáidfidh na Coimisinéirí Ioncaim an eolais a sholáthraíonn tú chun cinneadh a dhéanamh cibé an duine faoi dhliteanas tú. Mura n-aontaíonn tú is féidir leat an cinneadh seo a achomharc chuig na Coimisinéirí Achomhairc.

Mura n-aontaíonn tú leis na Coimisinéirí Ioncaim ar ábhair eile (mar shampla, cibé an réadmhaoin chónaithe, an luacháil nó an féidir leat íocaíocht a chur siar) agus nach féidir an cheist a réiteach, eiseoidh na Coimisinéirí Ioncaim Fógra Measúnaithe foirmiúil nó cinneadh foirmiúil ar an ábhar chun leat. Beidh do cheart chun achomharc a dhéanamh chuig na Coimisinéirí Achomhairc leagtha amach go soiléir ar na fógraí. Ní mór duit, áfach, tuairisceán a dhéanamh agus aon cháin atá dlite a íoc sular féidir leat achomharc a dhéanamh in aghaidh an Fhógra Measúnaithe nó aon chinneadh eile de chuid na gCoimisinéirí Ioncaim.

Cá háit a ndéanfaidh mé iarratas

Na Coimisinéirí Ioncaim
Brainse na Cánach Maoine Áitiúil (CMÁ).
Bosca Poist 1
Luimnigh
Éireann
Fón: +353 (0)1 7023049
Logánta: 1890 200 255
http://www.revenue.ie/en/tax/lpt/index.html

Ar ais go barr