Ar mhaithe le oidhreacht chultúrtha agus thógtha a chosaint, aithníodh os cionn 200 struchtúr go foirmiúil as a rannpháirtíocht in oidhreacht ár gcathrach agus contae agus ainmnithe mar ‘Struchtúir Cosanta’ faoi chuid 51 an Achta Pleanála agus Forbartha 2000 (Leasaithe).
- Cad is Struchtúr Cosanta ann?
- Obair ar Struchtúr Cosanta
- Taifead ar Struchtúir Cosanta
- Limistéir Caomhnaithe Ailtireachta
- An Taifead ar Shéadchomharthaí agus Suíomhanna
- Plean Caomhnaithe agus Bainistíochta do Bhallaí Chathair Luimnigh
- Plean Caomhnaithe agus Bainistíochta do Bhallaí Cill Mocheallóg
- A Thuilleadh Eolais
- Cúnamh Deontais
- Scéim Infheistíochta ar Oidhreacht Thógtha
- Ciste Struchtúir Stairiúla
- Ciste Séadchomharthaí Pobail
- Buntáistí cánach
Cad is Struchtúr Cosanta ann?
Is struchtúr é Struchtúr Cosanta a bhfuil suim speisialta ag baint leis ó thaobh ailtireachta, staire, seandálaíochta, ealaíne, cultúrtha, eolaíoch, sóisialta agus/nó teicniúil.
Is liosta foirgnimh agus gnéithe é an Taifead ar Struchtúir Cosanta (RPS) á gcoinneáil ag d’Údarás Áitiúil a shonraíonn suíomhanna a bhfuil leas speisialta ag baint leo.
De réir Coda 51 (an Achta 2000), ní mór go mbeidh Taifead ar Struchtúir Cosanta le Plean Forbartha Luimnigh agus go mbeidh ar an Taifead gach suíomh atá, i dtuairim an Údaráis Phleanála, chun leasa speisialta.
Téann an chosaint ar Struchtúir Cosanta chomh fada le gach cuid den struchtúr, lena n-áirítear an taobh istigh, an talamh timpeall (cúirtealáiste) agus aon struchtúir eile ar an talamh sin. Baineann an oibleagáid freisin le gach daingneáin agus suitigh a chomhdhéanann taobh istigh agus amuigh Struchtúir Chosanta nó aon struchtúr ar an talamh timpeall. Tá gach úinéir agus/nó áitritheoir ar Struchtúr Cosanta faoi oibleagáid dhlíthiúil a chinntiú go dtugtar cúram agus cosaint don struchtúr ó bhaol.
Le oibleagáid le cinntiú nach gcuirtear Struchtúr Cosanta nó aon eilimint le Struchtúr Cosanta i mbaol, áirítear díobháil, meathlú nó damáiste a chur, thar tréimhse gearr nó fada, trí neamart nó bealaí díreach nó indíreach.
Tá cumhachtaí níos mó ag an Údarás Pleanála faoi Acht Pleanála agus Forbartha 2000 (De réir Leasaithe) chun cosaint a chur i bhfeidhm do struchtúir a chuireadh sa Taifead ar Struchtúir Cosanta.
Go ginearálta, ní úsáidtear na cumhachtaí sin ach i gcúinsí eisceachtúla nuair a theip le gach bealaí eile. D’fhéadfadh an tÚdarás Pleanála:
- Iarradh ar úinéir nó áitritheoir Struchtúir Chosanta obair a dhéanamh má cheapann sé go bhfuil an struchtúr i mbaol.
- Iarradh ar úinéir nó áitritheoir Struchtúir Chosanta obair a dhéanamh má cheapann sé gur chóir carachtar an struchtúir a athshlánú.
- Struchtúr Cosanta a cheannach, de réir comhaontaithe nó go héigeantach, má cheaptar go bhfuil sin riachtanach nó ag teastáil ó thaobh an struchtúr a chosaint.
- Nuair atá obair riachtanach ar Struchtúr Cosanta dar leis an Údarás Áitiúil ionas nach gcuirfear nó coinnítear i mbaol é, d’fhéadfadh an t-úinéir nó áitritheoir a bheith incháilithe i gcomhair deontais tríd na scéimeanna ar fáil um chaomhnú Struchtúir Cosanta.
Obair ar Struchtúr Cosanta
Is éifeacht le ainmniúchán stádais Struchtúir Chosanta a chinntiú go ndéantar aon athruithe ar charachtar an fhoirgnimh ar bhealach a chuidíonn carachtar speisialta reatha an struchtúir a choinneáil agus a fheabhsú amháin.
Dá bhrí sin, más féidir go mbeidh éifeacht ábhartha ag obair éigin i dtuairim Chomhairle Cathrach agus Contae Luimnigh ar an struchtúr, teastaíonn cead pleanála.
Faoi réir an chórais phleanála, níl cead pleanála riachtanach de ghnáth i gcomhair aon oibre beag déanta ar na struchtúir. Glaoitear obair le forbairt díolmhaithe orthu sin. D’ainneoin sin, i gcomhair struchtúir chosanta, d’fhéadfaí na oibreacha sin a dhéanamh gan chead pleanála amháin mura gcuirfeadh na oibreacha tionchar ar charachtar an struchtúir nó aon eilimintí an struchtúir a chuidíonn lena leas speisialta.
Ag brath ar nádúr an struchtúir, d’fhéadfadh go mbeadh cead pleanála, mar shampla, ag teastáil i gcomhair maisiúcháin istigh, amhail plástar nó péint áiteanna nach raibh péint orthu cheana féin. D’fhéadfaí Dearbhú a lorg ón gComhairle chun treoraíocht a fháil mar gheall ar na cineálacha oibre a imreodh éifeacht ábhartha ar charachtar an struchtúir. Féach thíos a thuilleadh eolais.
Taifead ar Struchtúir Cosanta
Is féidir teacht ar an Taifead ar Struchtúir Cosanta i bPlean Forbartha Luimnigh 2022-2028.
Cuid 57 Dearbhú
Ceadaíonn Cuid 57 an Achta Pleanála agus Forbartha 2000 (De Réir Leasaithe) d’úinéir nó áitritheoir Struchtúir Chosanta iarratas a dhéanamh i scríbhinn chuig an Údarás Pleanála ag lorg dearbhaithe ar an gcineál oibre a nglacann sé leis a imreodh tionchar ábhartha ar charachtar an struchtúir, ag soiléiriú leis sin cén obair a bheadh ina fhorbairt díolmhaithe.
Chun iarratas a dhéanamh ar Dhearbhú 57 labhair le:
Aonad Oidhreachta
Stiúrthóireacht um Pleanáil
Comhshaol agus Comhfhorbairt Áite
Comhairle Cathrach agus Contae Luimnigh
Urlar a hAon An Teach Chuirteanna
Cé na gCeannaithe
Luimnigh
V94 EH90
Fón: +353 61 556051
r-phost: conservation@limerick.ie
Limistéir Caomhnaithe Ailtireachta
Is suíomh, limistéar, grúpa struchtúir nó bailedhreach é Limistéir Caomhnaithe Ailtireachta (ACA) a ghlacann san áireamh línte agus airde tógála, a bhfuil leas speisialta ailtireachta, stairiúil, seandálaíoch, ealaíne, cultúrtha, eolaíoch, sóisialta agus/nó teicniúil ag baint leis, nó réimsí a chuidíonn le tuiscint ar struchtúr cosanta agus ar aidhm le plean forbartha a charachtar a chaomhnú.
Is féidir le limistéir stairiúla Luimnigh a bheith cosanta trí mheán Limistéir Caomhnaithe Ailtireachta (ACA) faoi Chuid 81 an Achta Pleanála agus Forbartha 2000 (de réir leasaithe). Is aidhm le ainmniúchán limistéir a gcuid gnéithe speisialta agus gnéithe uathúla a chosaint ó ghníomhartha míchuí.
An Taifead ar Shéadchomharthaí agus Suíomhanna
Is acmhainn neamh-inathnuaite iad iarmhairtí seandálaíocha, dá bhrí sin is riachtanach iad a chosaint agus a bhainistiú mar is cuí. D’fhéadfadh go leor cineálacha éagsúla forbartha tionchar a imirt ar iarmhairtí seandálaíoch. Áirítear leo sin foirgnimh nua, modhnúcháin agus sínte ar fhoirgnimh nua, tógáil áiteanna páirceála, dromchlaí bóithre agus suiteáil seirbhísí.
Is polasaí le Comhairle Cathrach agus Contae Luimnigh luachanna oidhreachta speisialta agus gnéithe uathúla a chosaint agus a fheabhsú, ionas nach mbeidh obair mhíchuí déanta orthu.
Plean Caomhnaithe agus Bainistíochta do Bhallaí Chathair Luimnigh
Chun breathnú ar Phlean Caomhnaithe agus Bainistíochta Bhallaí Cathrach Luimnigh cliceáil anseo.
Chun breathnú ar an bplean caomhnaithe is gá duit DjVu Viewer a íoslódáil, cliceáil anseo.
Plean Caomhnaithe agus Bainistíochta do Bhallaí Cill Mocheallóg
Chun breathnú ar Phlean Caomhnaithe agus Bainistíochta Bhallaí Cill Mocheallóg, cliceáil anseo.
A Thuilleadh Eolais
- An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, cliceáil anseo.
- Cumann Seoirseach na hÉireann, cliceáil anseo.
- Comhairle Oidhreachta na hÉireann cliceáil anseo.
- Fardal Náisiúnta Oidhreachta Ailtireachta cliceáil anseo.
- Innealtóireacht ón Am atá Thart chun Cloí le Riachtanais an Todhchaí: dea-chleachta suiteála seirbhísí meicniúla agus leictreacha i bhfoirgnimh stairiúla cliceáil anseo.
Cúnamh Deontais
Rinne an tAire Oidhreachta foráil i gcomhair babhtaí eile na Scéime Infheistíochta ar Oidhreacht Thógtha, an Ciste Struchtúir Stairiúla chun cuidiú le úinéirí talún agus áitritheoirí i bhfoirgnimh oidhreachta aitheanta agus struchtúir obair chaomhnaithe a dhéanamh ar a gcuid maoine. Tá Ciste Séadchomharthaí Pobail ar fáil anois do shuíomhanna a chuaigh isteach i dTaifead ar Shéadchomharthaí agus Suíomhanna ag an Stát faoi Acht Séadchomharthaí Náisiúnta 1930.
Tá Ciste Séadchomharthaí Pobail ar fáil anois do shuíomhanna a chuaigh isteach i dTaifead ar Shéadchomharthaí agus Suíomhanna ag an Stát faoi Acht Séadchomharthaí Náisiúnta 1930.
Scéim Infheistíochta ar Oidhreacht Thógtha
Tugann Scéim Infheistíochta ar Oidhreacht Thógtha cúnamh d’oibreacha chaomhnaithe ar Struchtúir Cosanta, Struchtúir Cosanta Molta laistigh Limistéir Caomhnaithe Ailtireachta, suíomhanna aitheanta mar shuntasach de réir fardal náisiúnta Oidhreachta Seandálaíoch, nó suíomhanna suime eile ar bhonn cás ar chás.
Ciste Struchtúir Stairiúla
Aithníonn Ciste Struchtúir Stairiúla go dtugann foirgnimh agus struchtúir stairiúla na hÉireann timpeallacht thógtha luachmhar uathúil dúinn. Teastaíonn infheistíocht ó chuid mhaith acu sin chun iad a chaomhnú agus leanúint lena n-úsáid ionas gur féidir leo a bheith mar chuid de shaol ár bpobail go fóill sa todhchaí. Díríonn an Scéim seo go háirithe ar chaomhnú agus feabhsú struchtúir agus foirgnimh stairiúla chun leasa an phobail agus na ndaoine.
Cliceáil anseo i gcomhair a thuilleadh eolais maidir leis an gCiste Struchtúir Stairiúla.
Ciste Séadchomharthaí Pobail
Tá airgead ar fáil tríd an mbeart seo chun cuidiú le obair chuí ar Shéadchomharthaí Seandálaíoch atá san áireamh le Taifead ar Shéadchomharthaí agus Suíomhanna faoi Acht Séadchomharthaí Náisiúnta 1930 (de réir leasaithe) agus/nó aitheanta i dTaifead ar Shéadchomharthaí agus Suíomhanna curtha le chéile ag Seirbhís Séadchomharthaí Náisiúnta.
Tá Ciste Séadchomharthaí Pobail 2022 ar oscailt anois i gcomhair aighneachtaí (dáta dúnta 15 Feabhra 2022).
Buntáistí cánach
Tionscnamh Cathrach Beo
Tá ceantair áirithe Oileáin an Rí agus lár Seoirseach Newtown Pery incháilithe don bheart fláithiúil seo. Faoi láthair, ní mór oibreacha incháilithe chun foirgnimh a shíneadh, a fheabhsú agus a uasghrádú, a chloíonn le critéir áirithe, a chomhlíonadh roimh 31 Nollaig 2022.